Teorie starzenia podlegają ciagłemu rozwojowi, który zawdzięczamy zarówno osiągnięciom nauki (np. biologii i medycyny genetycznej) jak i dociekliwości indywidualnych osób (np. teoria niedostatku protonów wodoru). W znaczącym przedłużeniu zycia duże nadzieje wiązać można z komórkami macierzystymi oraz "hodowlą" tzw. genów autonomicznych teoretycznie nie podlegających podziałowi i starzeniu się czyli będących nieśmiertelnymi!.

Nadzieję wzbudzają takze badania nad modyfikacją genów, wpływającą na hamowanie receptorów wzrostu (blokowanie somatotropiny, czynnika IQF1) - jako wynik długoletnich badań ludzi karłowatych, którzy nie chorują na cukrzycę, raka i alzheimera!!
Kierując się wynikami eksperymentu na myszach w postaci znokautowania genu SIRT1, możnaby sądzić, że gdyby wyniki te przenieść na ludzi, to mogliby oni żyć nawet 800 lat.
Inne eksperymenty z użyciem aktywatorów enzymu sirtuiny, mającej zdolność wydłużania telomerów poprzez wyciszanie tzw. genów starzenia, dają też obiecujące rezultaty.

• racjonalne odżywianie (jak najmniej kaloryczne, mniej białka mięsnego)
• wysiłek intelektualny (sprzyja zachowaniu sprawnego mózgu)
• kultura fizyczna ciała (spacery, ćwiczenia fizyczne)
• miłość i kochający partner
• przyjaźń (generalnie - przyjazne otoczenie)
• śmiech (produkujący uzdrawiajace endorfiny)

• ---

• na podstawie ksiązki Gabor Mate "Kiedy ciało mówi nie":
  • ważna jest umiejętność pokonywania stresu fizjologicznego, gdyż ten wytrąca organizm z fizjologicznej równowagi i osłabia jego mechanizmy obronne sprzyjając tym samym procesom nowotworowym
  • brak efektywnego wyrażania emocji- wystrzeganie się uczuciowości - przemienia się w szkodliwe zdarzenia biologiczne neuroimmunologiczne w organiźmie wpływając na działanie neuropeptydów)
  • Cechy psychologiczne: perfekcjonizm, lęk przed odruchami gniewu, wypieranie wrogości, silne poczucie nieprzystosowania
    sprzyjają schorzeniom reumatoidalnym, rozwojowi stwardnienia rozsianego, stwardnienia zanikowego bocznego, chorobom nowotworowym

• ---

• Ogólna teoria starzenia twierdzi, że starzenie jest to utrata potencjału homeostazy. Homeostaza jest to zdolność utrzymywania stałych parametrów procesów biologicznych. Zasadniczo sprowadza się to do samoregulacji stanu stacjonarnego płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.

• Jednym ze zjawisk zakłóceń homeostazy są błędy w generowaniu RNA z DNA na skutek przyśpieszonego przepływu enzymów transkrypcyjnych.

• Eksperymenty świadczą o tym, że proces starzenia regulowany jest w dużej mierze genetycznie (poza tym oczywiście nie można pominąc wpływu stylu życia i stanu czystości środowiska). Przykładami, które dowodzą słuszności tej teorii są m.in. enzymy-geny typu Sirtuin (Sir - Silent information regulator) lub receptor IGF1 (insulin-like growth factor 1). Białka Sirtuin są odpowiedzialne głównie za regulację metabolizmu i uważane jako czynniki wpływające na długość życia.
  Wyzwaniem dla nauki w następnych 50 latach jest "przeprogramowanie" genów w celu zapobiegania chorobom i ulepszenia gospodarowania energią w mitochondriach komórek. Być może uda się zmniejszyć podatność genów na mutacje (np. mutację BRCA1 powodującą raka piersi).
  Istnieje wiele chorób o podłożu genetycznym (np. Hutchinsona-Gilforda, pląsawica Huntingtona, symptom Wernera, progeria) przyśpieszających proces starzenia, a z genami powiązane są nawet takie choroby jak arytmia serca, hemoglobinopatia, defekty membran komórkowych, zakrzepica (udary) ...
  Wydaje się, że "przeprogramowanie" genu p53 odpowiedzialnego za namnażanie komórek może mieć duże znaczenie w walce z każdym rakiem.
  A popuszczając wodze fantazji jeszcze dalej, można przypuszczać że jak poznamy dokładniej DNA to może uda się stworzyć mechanizm samonaprawy uszkodzeń DNA.
  Należy zaznaczyć, że nadmierne stosowanie aktywatorów sirtuiny (np. resveratrolu lub innych silnych antyoksydantów) w przypadku raka może przyśpieszyć namnażanie komórek rakowych,

• W medycynie alternatywnej istnieje pogląd [np. Deepak Chopra - ajurweda], że starzenie rozpoczyna się, gdy występują zakłócenia w tzw. polu świadomości naszych wewnętrznych organów. Strumień informacji w organiźmie napotyka przeszkody w postaci stresów, blokad pamięci, urazów i przypadkowych błędów. Nasze organy (serce,wątroba, nerki ...) "wiedzą", kiedy ich normalne funkcjonowanie ulega zaburzeniu. Starość to zmasowany sygnał, że w jakimś żywotnym miejscu zabrakło energii i informacji. Zwykle odnosi się to do mózgu, układu immunologicznego i gruczołów wydzielania wewnętrznego. Za pomocą intencji (zamiaru) możemy usuwać nawet najpoważniejsze zakłócenia. Każdy zamiar uruchamia proces przemian, tj. łańcuch reakcji biochemicznych i regulacji neuronowych. Aby to nastąpiło, niezbędne jest udrożnienie kanału wymiany sygnałów pomiędzy mózgiem a ciałem, tak jak to występuje w przypadku tzw. samoleczenia metodami medytacji czy autohipnozy.

• Starzenie jest wynikiem kumulacji efektów destrukcyjnej działalności wolnych rodników, powstających w mitochondriach podczas procesów oddychania komórkowego [niestety łykanie antyutleniaczy w postaci tabletek np. fiolek z SOD, kataalazą czy peroksydazą glutationową nie ma na to wpływu - gdyż związki te muszą być wytworzone w naszych komórkach, albo zaczerpnięte z natury np. z czarnych jagód - borówek- blueberries

• Starzenie może być powodowane przez mikrokomórki "zombie", które wywołują stany zapalne po osiedleniu się w w zdrowych komórkach. Uniwersytet japoński Juntando prowadzi prace badawcze nad szczepionką,która ma chronić przed takimi "implantami".
• Proces starzenia i średnia długość życia osobników każdego gatunku zostały zaprogramowane przez ewolucję i zależą od działania określonych genów [ maksymalną długość życia ludzkiego szacuje się na 125 lat]
  Życie nie może trwać wiecznie, gdyż komórki dzielą się ograniczoną ilość razy.

  Biologia molekularna dostarcza jednak rewelacji w tym względzie. W mysich komórkach został znaleziony gen ograniczający czas w którym komórka może się dzielić, żyć. Gen ten, nazwany SIRT1, aktywny jest w procesie starzenia się i przypuszczalnie gwarantuje, że starzejąca się komórka nie będzie przekazywać szkodliwych mutacji. Znokautowanie genu SIRT1 w hodowlach komórkowych mysich fibroblastów powodowało ich długowieczność, ciągłe podziały bez starzenia się.

• Zmiany w późnym wieku są wynikiem glikacji białek (czyli przyłączania reszt cukrowych do cząsteczek białek), co powoduje ich nieprawidlowe funkcjonowanie

• Zmiany starcze biorą się głównie ze zmian w mitochondriach, a nagromadzanie się uszkodzeń mitochondrialnego DNA powoduje kaskadę reakcji biochemicznych, prowadzącą do śmierci komórek. Komórki m.i. umierają, gdy w wyniku podziału końcówki chromosomów (tzw. telomery - pełniące funkcję molekularnego zegara organizmu) skrócą się do granicznego progu.

• Przyczyną starzenia jest zmniejszająca się liczba aktywnych limfocytów T.

• Organizm starzeje się z powodu niedostatku wodoru: protonów (H+)

• Proces starzenia jest ściśle powiązany z niezdolnością do naprawy uszkodzonej osłonki mielinowej neuronów, pełniacej funkcje ochrony mechanicznej jak i izolacji elektrycznej. Uszkodzenia tej otoczki, ubytki mieliny (tzw. demielinizacja) upośledza funkcjonowanie komórek nerwowych. Proces ten rozpoczyna się już w wieku 40 lat.

• Dużą rolę w procesach starzenia odgrywają hormony zwane eicosanoidami przechowujące biologiczne informacje o stanie komorek. Znajdują się w każdej z nich. Nie przemieszczaja się poprzez obieg krwi i działają w stanie niezwykłej koncentracji.