ZAKĄTEK CISZY - SILENCE PLACE

last update: 25 February  (luty)  2024
go to   Extended version of silence place

Jorge Manrique (1440-1479)   Coplas por la Muerta de su Padre
Original (Esp):
"Nuestras vidas son los rios
Que van a dar en la mar
Que es el morir
English:
Our lives are the rivers
That flow into the sea
Which is death "

Bądź
  Tym co łączy
  Tych co odeszli
  z Tymi co będą

------------
Na początku
dróg tyle
że prawie
labirynt

Potem
tylko pojedyńcza nić
którą
tkamy
do końca

"I wish you were here .."

   Patrz jednakowo
Na życie i śmierć
Nie zatrzymuj konia,jedź.  
(1865-1939
Cast a cold eye
on life, on death,
Horseman,pass by.
W.B.Yeats

   "Niemożliwe, żebym umarł dopóki nie sięgnę"
Cz.Miłosz - "Wiersze i ćwiczenia"

   "Przemijanie nie zabija, lecz otwiera na życie"
Z.Ryznar (pod wpływem dzienników Maxa Frischa)

   "Nie płacz, że się skonczyło.Ciesz się, że się wydarzyło."
(Gabriel Garcia Marquez)

"Jeżeli kochasz kogoś i możesz być dla niego kimś lub czymś --- przedmiotem wzajemnego ukochania, przyjacielem, opiekunem, dobroczyńcą wreszcie, nawet po prostu tylko kimś pomocnym, i choćby w ukryciu pomocnym, o, wtedy masz mocny uchwyt, dlaczego warto istnieć i działać."
(T.Kotarbiński "Medytacje o życiu godziwym")

" Życie jest pociągiem (a nie stacją), zwanym czasem i przestrzenią, w którym przesiadamy się z wagonu do wagonu i który zatrzyma się z nieznanych powodów" (na podstawie Paul Coelho "Alef")

"Gdyby nie było śmierci, życie nie wydawałoby się nam tak piękne."
M.Gogol


Z.Ryznar "wiosna"


"O bogowie, o, bogowie moi! Jakże smutna jest wieczorna ziemia! Jakże tajemnicze są opary nad oparzeliskami! Wie o tym ten, kto błądził w takich oparach, kto wiele cierpiał przed śmiercią, kto leciał ponad tą ziemią dźwigając ciężar ponad siły. Wie o tym ten, kto jest zmęczony. I bez żalu porzuca wtedy mglistą ziemię, jej bagniska i jej rzeki, ze spokojem w sercu powierza się śmierci, wie bowiem, że tylko ona przyniesie mu spokój."
(Michaił Bułhakow - Mistrz i Małgorzata))

'Listen to the silence,' said Margarita to the master, the sand rustling under her bare feet. ' Listen to the silence and enjoy it. Here is the peace that you never knew in your lifetime. Look, there is your home for eternity, which is your reward. I can already see a Venetian window and a cllimbing vine which grows right up to the roof. It's your home, your home for ever. In the evenings people will come to see you--people who interest you, people who will never upset you. They will play to you and sing to you and you will see how beautiful the room is by candlelight. You shall go to sleep with your dirty old cap on, you shall go to sleep with a smile on your lips. Sleep will give you strength and make you wise. And you can never send me away-- I shall watch over your sleep.' So said Margarita as she walked with the master towards their everlasting home.
(Michaił Bułhakow - Master and Margarita))

         CISZA
Kiedy jestem sama
przychodzi cisza
kosmatymi łapami 
łazi po ścianach
Ociera się o słoneczniki
w dzbanku
Kładzie się przy mnie
Szepce
Jesteś sama
Nie masz pieniędzy
Znowu nie spałaś
całą noc 

Idź do diabła 
mówię
    A ona siada
    glinianemu kogutowi na ogonie
    i śmieje się
Jest miękka i słodka
jak zapach gazu
    nie zostawiaj mnie z nią
    długo sam na sam
(Małgorzata Hillar)




Milena Ryznar-Żak
Milena Ryznar-Żak 'Niepokoje'


"Życie wieczne to nie jakieś inne życie: to właśnie to życie, które żyjesz."
Fryderyk Nietzsche
"Gdyby nie było śmierci, życie nie wydawałoby się nam tak piękne."
M.Gogol


"Nie człowiek wymyślił smierć. Nie Bóg wymyslił smierć. To pomysł diabła. Bóg wymyślił zycie. Wymyślił miłosć, która z życia się bierze i z której zycie się bierze." (Ks.Tischner)

Jeśli ta ciągłość [życia] jest jak ciągłość melodii – to przerwa w niej jest jak przestrzeń między dźwiękami, jak zakłócające ciągłość pęknięcie, jak ciche miejsce, cisza, co nie da się ująć w słowa, zorganizować w znaczenia. (Krzysztof Michalski - "Cisza śmierci" )

"Jesteśmy jak psy obsikujące uliczne hydranty. Zatruwamy wody gruntowe toksycznymi sikami, znacząc wszystko jako MOJE w żałosnej próbie przetrwania własnej śmierci." (John Green - "Gwiazd naszych wina" )

"Człowiek nigdy bardziej nie jest czynny niż wtedy, kiedy niczego nie robi,
i nigdy nie jest mniej sam, niz wtedy kiedy jest sam ze sobą."
(Hannah Arendt - Kondycja Ludzka)

Zrobiła się wielka cisza, w której każdy dźwięk wybucha piorunem.
Jej słowa wciąż żyły, ale już roztapiały się w ciszy. Jak słowa tych, którzy tam poszli,
i już są tylko treścią, a coraz mniej dźwiękiem, wyrazem...
Teraz możemy iść w świat jak ziarnka maku, które wiatr wydarł z pękniętej makówki.
Nie ma już miejsca, w które moglibyśmy wrosnąć.
Jesteśmy wiecznym, skrzydlatym nasieniem, aż wreszcie urośniemy w drzewo.

(Jan Dobraczyński - Listy Nikodema)

"Popłyniemy nieostrożnie w zapomnienie
tylko płakać będa zostawione przez nas
nasze cienie"

(z wiersza K.Baczyńskiego)

Wszyscy jesteśmy tymi, co robią swoje i przemijają, zdążając w tajemnej misji daleko, na pełne morze.
Idziemy ku pełnemu morzu, ku wietrznej swobodzie i bezdrożnym szlakom. Przygasa światło za światłem.
Zmierzamy ku wielkim przestworzom przyszłości.

( H.G.Wells "Tono-Bungay")

„życie ma sens tylko dlatego, że musimy umierać”
życie wieczne życie bez końca jest byciem bez sensu
światłem bez cienia echem bez głosu. (Tadeusz Różewicz)

Sprawy gwałtowne trwają krótko,
lecz ich odgłosy powracaja jak fale z bezkresnej dali.
Uderzenia fal są tym mocniejsze, im bliżej jesteśmy DNIA OSTATNIEGO...

(Z.Ryznar)

Było, minęło.
Było, więc minęło.
W nieodwracalnej zawsze kolejności,
bo taka jest reguła tej przegranej gry.
Wniosek banalny, nie wart już pisania,
gdyby nie fakt bezsporny,
fakt na wieki wieków,
na cały kosmos, jaki jest i będzie,
że coś naprawdę było,
póki nie minęło,
nawet to,
że dziś jadłeś kluski ze skwarkami.

(Wisława Szymborska-Metafizyka)

Śmierć jest ze mną i we mnie.
Chodzę w niej jak w płaszczu za dużym na mnie - wiejąc
szerokimi rękawami i ciągnąc poły po ziemi szeleszczącej
jak blacha.
(Zdzisław Stroiński-O śmierci)

Ludzie odlatują jak samotne ptaki - w pojedynkę i w nieznane. (Zygmunt Ryznar)

"A wszystko zmierza ku temu, by pod KONIEC miec wrażenie, że się wypłynęło
na bardzo rozległy krajobraz. Pełen światła i powietrza."
(Andrzej Żuławski)

Wyobraź sobie, że wychodzisz z ciemności i o świcie lekko podążasz -
a właściwie płyniesz - ścieżką ku łąkom w kolorze nieba.
(Zygmunt Ryznar)

'Śmierci nie ma - jest tylko wielki skok w nieskończoną miłość" (z filmu "ONO" M.Szumowskiej)
"Nie wiem, czy życie jest potężniejsze od śmierci. Miłość pokona jedno i drugie." (Tristan do Izoldy)

'Kto nie idzie ku życiu, idzie ku śmierci" (z filmu "Przypadek Craiga")

Człowiek jest jedynym zwierzęciem, które ma świadomość śmierci.
Jednakże instynkt życia jego jest tak mocny,
że praktycznie nie zaprząta sobie tym uwagi.
Pod tym względem jest podobny do ryby głębinowej, wyrzuconej na brzeg.

( pod wpływem lektury dzienników F.Mauriaca)

"Śmierć czeka nas wszystkich. I tak ma być, to najlepszy wynalazek życia.
Śmierć przeobraża życie. Usuwa starych, by dali miejsce nowym.."

( Steve Jobs)

"Każdy myśli o tym, by zmienić świat, ale nikt nie myśli o tym, by zmienić siebie. "
(Lew Tołstoj )

"Pragnąłem zmienić świat. Doszedłem jednak do wniosku, że mogę zmienić tylko siebie samego."
(Aldous Huxley )

"Nie biegnij przez życie zbyt szybko, bo najlepsze rzeczy przytrafiają się nam wtedy, gdy najmniej się ich spodziewamy. "
(Gabriel Garcia Marquez)

"Nie pozwól, by to, czego nie możesz zrobić, przeszkodziło ci w tym, co zrobić możesz."
(John Wooden )

"Żyj odgrodzony od przeszłości i przyszłości. Nie przejmuj się tym, co będzie. Po prostu żyj od rana do wieczora. "
(Dale Carnegie )

"Ciernie, które zebrałem, pochodzą z drzew, które zasadziłem."
(George Gordon Noel )

"Przyjaciel to ktoś, kto wchodzi, gdy inni wychodzą. "
(Walter Winchell )

"Potrzebowałem całego życia, by zrozumieć, że nie muszę wszystkiego rozumieć."
( Rene Coty)


Gdy wyjadę z tego domu, nie pozostanie on pusty. Będą czekac na Ciebie Przybyszu pokoje gościnne, owiane zapachem właściciela. Gdy położysz się do pogodnego snu, może przypłyną do Ciebie słowa i obrazy oraz nastroje ukryte w ścianach i zakamarkach.

Moje życie jako możliwość, możliwość bez granic.

Co jest POTEM (jak nas nie ma)

Zamek-w-korzkwii "Pewnosć istnieje jedynie
w stosunku do przeszłości.
Jeśli chodzi o przyszłość,
to pewna jest tylko śmierć"
(Erich Fromm)
Zamek-w-korzkwii


WALT WHITMAN




Unconscious of the sliding hour,
Bare of the body,
might it last,
And silent traces of the past
Be all the colour of the flower:

So then were nothing lost to man;
So that still garden of the souls
In many a figured leaf enrolls
The total world since life began;

And love will last as pure and whole
As when he loved me here in Time,
And at the spiritual prime
Rewaken with the dawning soul.
(A.Tennyson 1809-1892 "In Memoriam XLIII")
o czarne okna i powieki
trzepoce motylami
pachnie sośniną modrzewiem
dotyka co noc snami zza cichej rzeki
gdzie mgła noga za nogą
wlecze się w ciemny zakąt
trzyma w skrzynce niebieskawy akord
skrzynki otworzyć nie mogąc
życie jest snem krótkim
mówi głos z prawej strony
życie snem krótkim
wtóruje ze smutkiem
głos lewy przyciszony
życie snem krótkim
to trzeci nieodgadniony
(Józef Czechowicz - "Ballada z tamtej strony")

"Forget not that I shall come back to you.
A little while, and my longing shall gather dust and foam for another body.
A little while, a moment of rest upon the wind, and another woman shall bear me.
Farewell to you and the youth I have spent with you.
It was but yesterday we met in a dream.
...if our hands should meet in another dream we shall build another tower in the sky."
(Kahlil Gibran - "The prophet")

>
"I balanced all, brought all to mind
the year to come seemed waste of breath
W.B.Yeats
   A waste of breath the years behind
In balance with this life, this death."
(1865-1939

Gdy słuch mój się stanie bieżącym czekaniem
A palce zwiędną pozbywszy dotyku,
Gdy wzrok mój być okiem przestanie,
A gardło z powietrza już nie wyda krzyku,

A kamien w wodzie już nie będzie u dna,
Lecz liściem spłynie i mgłą się podniesie,
Kiedy nie będzie ranka ni południa,
Gdy co wiadome będzie co nie wie się --

Wtedy czekaniem, co nigdy nie znuży,
Krzykiem co odtąd z gardła nie wytryśnie,
Czasem, co nie trwać będzie ani krócej ani dłużej,
Nad tobą na wieczność pamięć ma zawiśnie.
( Zbigniew Bieńkowski - "Przyrzeczenie")

Jeśli chcesz znaleźć źródło,
musisz iść do góry, pod prąd.
Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj,

Pozwól mi się tutaj zatrzymać —
pozwól mi się zatrzymać na progu,
oto jedno z tych najprostszych zdumień.
Potok się nie zdumiewa, gdy spada w dół
i lasy milcząco zstępują w rytmie potoku
— lecz zdumiewa się człowiek!
Próg, który świat w nim przekracza,
jest progiem zdumienia.

(Kiedyś temu właśnie zdumieniu nadano imię «Adam».)
Był samotny z tym swoim zdumieniem
pośród istot, które się nie zdumiewały
— wystarczyło im istnieć i przemijać.
Człowiek przemijał wraz z nimi
na fali zdumień.
Zdumiewając się, wciąż się wyłaniał
z tej fali, która go unosiła,
jakby mówiąc wszystkiemu wokoło:
«zatrzymaj się! — masz we mnie przystań»
«we mnie jest miejsce spotkania
z Przedwiecznym Słowem» —
«zatrzymaj się, to przemijanie ma sens»
«ma sens... ma sens... ma sens!»

Początek jest niewidzialny. Tu wszystko na to wskazuje.
Cała ta bujna widzialność, jaką ludzki geniusz wyzwolił.
I kres także jest niewidzialny.
Choć tu spada na twój wzrok wędrowcze
wizja ostatecznego Sądu.
Jak uczynić widzialnym, jak przeniknąć poza granice
dobra i zła?
Początek i kres, niewidzialne, przenikają do nas z tych ścian!

I tak przechodzą pokolenia —
Nadzy przychodzą na świat i nadzy wracają do ziemi,
z której zostali wzięci.
«Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz».
To co było kształtne w bezkształtne.
To co było żywe — oto teraz martwe.
To co było piękne — oto teraz brzydota spustoszenia.
A przecież nie cały umieram,
to co we mnie niezniszczalne trwa!
(Jan Paweł II - "Rzymski tryptyk" -fragmenty)
>
I DREAMED A DREAM

There was a time when men were kind
When their voices were soft
And their words inviting
There was a time when love was blind
And the world was a song
And the song was exciting
There was a time
Then it all went wrong

I dreamed a dream in time gone by
When hope was high
And life worth living
I dreamed that love would never die
I dreamed that God would be forgiving
Then I was young and unafraid
And dreams were made and used and wasted
There was no ransom to be paid
No song unsung, no wine untasted

But the tigers come at night
With their voices soft as thunder
As they tear your hope apart
As they turn your dream to shame

He slept a summer by my side
He filled my days with endless wonder
He took my childhood in his stride
But he was gone when autumn came

And still I dream he'll come to me
That we will live the years together
But there are dreams that cannot be
And there are storms we cannot weather

I had a dream my life would be
So different from this hell I'm living
So different now from what it seemed
Now life has killed the dream I dreamed.

from "Les Miserables"

>
Życie jak dzień
( Carpe Diem )
----------------
Z ciemności w brzask
rozbłysk promieni słońca
potem malca wrzask
i podróż po zakamarkach życia
rozpoczęta

Lata szybko przechodzą
i każdy rok
to tylko dotyk
twarzy, marzeń, przytuleń,
radości i rozczarowań

w albumie życia pozostają
zżółkłe listy i zbielałe fotografie...

tak niewiele czasu upływa
a już kula słońca
w zmierzch opada
nadchodzi
nieśmiałe i chłodne spojrzenie księżyca

potem ciemność
tunel świetlny może
i nic
poza oczekiwaniem
kolejnej przygody życia.

P.S. Tak szybko jak dzień
niezauważalnie
przemija życia sen.
( Zygmunt Ryznar - "Życie jak dzień" )


Nic
nie przeminęło
mimo że było

to co jest i będzie
niewidocznym śladem tylko
nicią co przędzie
przyszłość z przeszłości

żyjemy bo kochamy

P.S. Bez miłości do nicości.
(Zygmunt Ryznar - Nic nie przeminęło)


ZAPACH CZASU

Unosi się wszędzie
w powietrzu i marzeniach sennych

.....
jak się zdenerwuję
i krzyknę "wynocha !"
udaje że znika
a potem atakuje ze zdwojoną siłą

otacza
obejmuje
ściska

jak przyjaciel
na pożegnanie

(Zygmunt Ryznar - Zapach czasu)



zabiorę z sobą

Ten uśmiech oczekiwania
Kuszenie w lekkim kroku tanecznym
Ten trzepot powiek
niczym skrzydeł ptaka
Te przytulenia i burze ...

( Zygmunt Ryznar - "Zabiorę..." )

"Czy zastanawiał się pan kiedyś, jak silnie związani jesteśmy z przeszłością? Niekoniecznie naszą. Zresztą cóż to jest nasza przeszłość? Gdzie są jej granice? To jest coś w rodzaju bliżej nieokreślonej tęsknoty, tylko za czym? Czy nie za tym, czego nigdy nie było, a co jednak minęło? Przeszłość to tylko nasza wyobraźnia, a wyobraźnia potrzebuje tęsknoty, wręcz karmi się tęsknotą. Przeszłość, drogi panie, nie ma nic wspólnego z czasem, jak się sądzi. Zresztą cóż to jest czas? Czy w ogóle coś takiego jak czas istnieje, wykluczając kalendarze i zegary? Zużywamy się tylko, ot, i wszystko. Jak wszystko wokół nas. Życie jest energią, nie trwaniem, a energia wyczerpuje się. A wracając do przeszłości, ona nigdy nie odchodzi, jako że wciąż ją od nowa tworzymy. Tworzy ją nasza wyobraźnia, ona ustanawia naszą pamięć, nadaje jej znamiona, dyktuje jej wybory, nie odwrotnie. Wyobraźnia jest ziemią naszego istnienia. Pamięć jest tylko funkcją wyobraźni. Wyobraźnia jest tym jedynym miejscem, z którym czujemy się związani, którego możemy być pewni, że tu właśnie żyjemy. I także umierając, w niej umieramy. Razem ze wszystkimi, którzy kiedykolwiek umarli, a którzy pomagają i nam umrzeć."
(Myśliwski Wiesław "Traktat o łuskaniu fasoli"))

Tadeusz Żeleński Boy- GDY SIĘ CZŁOWIEK ROBI STARSZY..
("Słówka")

z epigramów starożytnych Greków

 tylko sześć pór roku
a tyle się zmieści
.....
dusza stale zdumiona
wielkim smutkiem ciała
i cisza taka
jak kropla po śmierci
-------------------------
smierć miłosci potrzebna
jak sól ją utrwala
....
życie miłość umniejsza znieważa  odbiera
śmierć ocala na zawsze i teraz
------------------------
miłość większa i mała
wariatka ta sama
------------------------
niewidzialny mnie niesie jak kurczę niemrawe
psy nie wyją - to znaczy że dziwią się same
późno już czas na pacierz
zapomnij mnie amen
--------------------------------------
Jan Twardowski - z tomiku "Sześć pór roku"
 

Powolne zapadanie w sen; bez bólu,
łagodnie odłaczają się ode mnie, odpływają
tak daleko, ze przestaja juz cokolwiek
znaczyc: stoł, fotografie za szkłem – twarze
umarłych i zywych, sciany mojego pokoju, ulice
swietego miasta otrutego dymami i kłamstwem,
prawda, pamiec i strach, ciało i krew, Jego
przebity bok, słowa mojego
jezyka. Coraz dalej: juz nikt nie moze
mnie dotknac, zranic, ocałic. Nikt,
nigdy, nikomu. Unos mnie wodo
wielka, z tej ciemnosci i pustki
w pustke i ciemnosc
(Bronisław Maj "dobranoc")

"Tak wiele nocy przetrwa   Brak księżyca i brak gwiazd, Ty i Ja przetrwamy    Gdy nie będzie nas."
(Leonard Cohen)


" Życie wiekszości ludzi na tym świecie posiada jakis określony "charakter";
ich dzieje mają początek, srodek i koniec, a te trzy stadia
sa wzajemnie zestrojone..Są "aktorami charakterystycznymi".
Mają swój poziom, swoje miejsce, wiedzą co jest dla nich stosowne
i co im się nalezy, a odpowiedni rozmiar nagłówka mówi w koncu o tym,
czy należycie odegrali swoją rolę."
( H.G.Wells "Tono-Bungay")




"wieczność w jednym mgnieniu
świat ogromny w ziarnku piasku
nieskończoność w w garści jednej
niebo zaś na jednym kwiatku."
If thought is life
And strength & breath;
And the want
Of thought is death;
Then am I
A happy fly,
If I live
Or if I die.
William Blake (1757 - 1827)


Z.Ryznar - Kanion czasu

T.S.Eliot -CHÓRY Z MISTERIUM OPOKA - CHORUSES FROM THE ROCK

Moje wiersze o życiu

Koncert na 4 pory życia


foto: Z.Ryznar "Samotny kwiatek na brzegu oceanu (Meksyk-2009)"


Miłość naszą przenosimy na najbliższych i na otoczenie. Trwa ona reprezentując nas w sposób widzialny a potem niewidzialny.
"Każdy z nas wytwarza często nie zdając sobie z tego sprawy, koncentryczne kręgi wpływów, które mogą oddziaływac na innych całymi latami, nawet przez wiele pokoleń. Efekt ten przypomina kręgi rozchodzące się po stawie, do którego wrzucono kamień. Są coraz drobniejsze, aż w końcu stają się zupełnie niewidoczne, ale wciąż istnieją na mikroskopowym poziomie."
(Irvin D.Yalom "Stając się sobą - pamietnik psychiatry")

"Och, Paulo, jaką wartość może mieć umieranie? – Irv – beształa mnie Paula – to jest źle postawione pytanie! Spróbuj zrozumieć, że najcenniejsze jest nie umieranie, ale właśnie życie pełnią życia w obliczu śmierci. Pomyśl o znaczeniu i doniosłości ostatnich chwil: ostatniej wiośnie, ostatnim locie puchu dmuchawca, ostatnim przekwitaniu kwiatów wisterii. Najcenniejsze?jest także to – powiedziała – że jest to czas wielkiej wolności – czas, kiedy masz możliwość powiedzieć "nie" wszystkim trywialnym powinnościom i poświęcić się całkowicie temu, co jest dla ciebie najważniejsze – byciu z przyjaciółmi, zmieniającym się porom roku, przelewającym się falom morza."
( Irvin D. Yalom "Mama i sens życia")

U stóp grobu w bluszcz wykwitnę
cichy śpiew ci będę nucić
póki do mnie nie powrócisz ...
(z inspiracji Frantiszka Halasa)