Żeby wykorzystać wszystkie możliwości i zalety transmisji cyfrowej, potrzebny jest nie tylko odpowiedni sprzęt, czyli konwerter, antena i odbiornik satelitarny. Tak samo ważnym elementem systemu, na który jakże często zwracamy niewielką uwagę, jest odpowiedniej jakości przewód. Już na etapie projektowania musimy ustalić, jaki rodzaj kabla będzie optymalny dla naszej instalacji. Zły dobór kabla może być tak samo kosztowny jak zły dobór sprzętu. Zacznijmy może zatem od definicji.

Przewód koncentryczny, to kabel elektryczny z wewnętrznym przewodnikiem ( rdzeniem ), otoczony elastycznymi warstwami ekranowania czyli izolacji elektrycznej i mechanicznej. Nazwa koncentryczny wywodzi się po prostu z konstrukcji przewodu , gdzie zewnętrzne powłoki ekranu i izolacji otaczają rdzeń w tej samej osi geometrycznej.

Zamiennie używana bywa nazwa coaxial lub niepoprawnie spolszczona nazwa koaksjal, jednak poprawna polska nazwa tego przewodu powinna brzmieć: satelitarny kabel współosiowy. Przewód koncentryczny został opracowany i skonstruowany przez angielskiego inżyniera i matematyka Olivera Heaviside, który jako pierwszy opatentował projekt w 1880 roku.

Jedną z podstawowych zalet kabla koncentrycznego jest to, że w warunkach idealnych pole elektromagnetyczne przenoszący sygnał jest umiejscowione tylko w przestrzeni między rdzeniem i zewnętrzną powłoką tej konstrukcji. Pozwala to używać kabla koncentrycznego do instalacji przebiegających obok metalowych instalacji, takich jak np. przewody elektryczne, bez wnoszenia zniekształceń powodujących straty energii, które występują w innych typach linii przesyłowych, tak więc głównie chodzi o zapewnienie ochrony sygnału przenoszonego przez kabel koncentryczny przed zewnętrznymi zakłóceniami elektromagnetycznymi.

Przewód koncentryczny tym różni się od innych kabli ekranowanych używanych do przewodzenia niższych częstotliwości sygnałów, takich jak np. sygnały audio, że w jego przypadku bardzo istotne są stałe i niezmienne na całej długości wymiary określane jako współosiowość kabla.

1. Przewodnik wewnętrzny, zwany też żyłą gorącą, to zasadnicza część kabla koncentrycznego. Od jego właściwości mechanicznych oraz elektrycznych zależą w dużej mierze parametry kabla koncentrycznego. Przewodnik wewnętrzny powinien być wykonany z miedzi, lub ze stali miedziowanej galwanicznie. To drugie rozwiązanie jest często stosowane w celu obniżenia ceny kabla, również przez renomowanych producentów. Nie musi to być gorszym rozwiązaniem w stosunku do żyły wykonanej z miedzi, o ile jest wykonane ze znajomością podstawowych zasad fizyki.

Bywa jednak, że kabel jest nadmiernie sztywny, a wtedy żyła w miejscach zgięcia kabla ma tendencje do powrotu do swojego pierwotnego położenia, czyli do rozprostowywania się, co może skutkować jej przemieszczeniem w dielektryku w miejscach zgięć, a zatem utratą koncentryczności kabla i zachwianiem impedancji ( oporności ) kabla. Bywa równiez odwrotnie, czyli kabel jest nadmiernie kruchy i łamliwy czyli pozbawiony niezbędnej elastyczności, co może spowodować przerwanie jego ciągłości.

Dodatkowo kabel z taką żyłą może mieć gorsze parametry transmisji w zakresie niskich częstotliwości - zwłaszcza w kanale zwrotnym - ze względu na mniejsze zjawisko naskórkowości. Część sygnału zatem może być zatem transmitowana nie w warstwie miedzi, a w stali. Do tego dochodzą możliwości uszkodzenia powłoki miedzi w kablu z żyłą stalową miedziowaną podczas procesu produkcji albo procesu zarabiania kabla.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę jaki rodzaj miedzi został użyty do jej wyprodukowania. Z grubsza rzecz ujmując stosuje się dwa rodzaje miedzi: umownie mówiąc "energetyczną" i "sygnałową". Sygnałowa, jest w dziewięćdziesięciu kilku procentach miedzią czystą, najczęściej tzw. OFC ( oxygen free ) czyli beztlenową, którą otrzymuje się w dodatkowym procesie rafinacji, podczas gdy miedź energetyczna posiada zabrudzenia i wtręty innych pierwiastków. Zalecamy, w miarę możliwości, unikania w naszych instalacjach SAT, najtańszych przewodów oznaczonych jako CCS i przeznaczonych do instalacji przemysłowych ( np. monitoringu) oraz oznaczonych jako CCA ( stop miedzi i aluminium ) gdzie, wedle stanu mojej wiedzy, sam chiński producent nie zna składu swojego produktu.

Polecamy na przykład miedziany kabel Televes HD T100 ref.2141, zwłaszcza do łączenia konwertera czy zespołu konwerterów z wejściem multiswitcha, w bardziej rozbudowanych instalacjach, oczywiście reszta instalacji ( dystrybucja sygnału ) również może być zbudowana na tym kablu !

2. Następnym kluczowym elementem przewodu jest izolator warstw czyli dielektryk. Istnieją dwa rodzaje warstw spienionego polietylenu używanego do produkcji dielektryka w kablach koncentrycznych.

- Chemiczna - spieniana poprzez reakcję chemiczną polietylenu z polimerem ( podobnie jak znana wszystkim pianka montażowa )

- Fizyczna - stosowana podczas produkcji kabla poprzez mechaniczne wstrzykiwanie azotu do polimeru, gazu obojętnego, nie wchodzącego w reakcję z innymi komponentami kabla.

Spienianie chemiczne jest już przestarzałą i niefeektywną metodą, ciągle jednak, z powodu niższych kosztów produkcji jest stosowana. Stosowanie tej metody może spowodować znaczny wzrost tłumienia kabla po pewnym okresie eksploatacji (zależnym od warunków w jakich pracuje kabel). Dodatkowo kable z izolacją spienianą chemicznie nie gwarantują dostatecznego poziomu zabezpieczenia przed wnikaniem wody ! Kolejnym, koniecznym zabezpieczeniem jest warstwa ekranująca czyli folia metaliczna, która stanowi ochronę przed zakłóceniami z górnego zakresu częstotliwości. Wszelkiego rodzaju nieciągłości w dokładnym pokryciu dielektrykiem, oraz uszkodzenia i zadziory folii powodują, że zakłócenia "wnikają" do kabla.

Kabel z warstw spienianego chemicznie polietylenu ( gorszy ) poznasz po bardzo niskiej tolerancji na skręcanie - nawet przy niewielkim skręceniu nie powróci do pierwotnej formy - pozostanie skręcony i pomarszony i zgnieciony, poznasz to także organoleptycznie ( po prostu śmierdzi chemią ! ).

Do większości prostych instalacji lub dystrybucji sygnału do poszczególnych użytkowników dobrym wyborem będzie kabel klasy Satlan 1.13 Cu Trishield  lub podobny ( shield = ekran ) Trishield oznacza zatem potrójne ekranowanie !

Kable powinny posiadać dostatecznie dużą zakładkę, co zapewnia pokrycie dielektryka na całej długości podczas zginania kabla. Poza tym w celu ochrony folii przed zadzieraniem się podczas montażu złącza, folia zewnętrzna bywa klejona do dielektryka. Ekran zewnętrzny to splot cienkich drucików owiniętych wokół folii zewnętrznej. To ochrona kabla przed zakłóceniami z dolnego zakresu częstotliwości, a więc, przede wszystkim przed zakłóceniami radioelektrycznymi pochodzącymi od urządzeń elektrycznych np. silników elektrycznych gospodarstwa domowego, układów zapłonowych świetlówek, wyłączników elektrycznych, ogólnie mówiąc od całego tła elektromagnetycznego.

Skuteczność ekranowania kabla w dolnym zakresie częstotliwości zależy od przewodności ekranu ( im mniejsza, tym lepsza skuteczność ekranowania )a to, z kolei zależy od grubości drucików  ( im grubsze tym lepiej ) oraz kąta nawinięcia oplotu w stosunku do przewodnika wewnętrznego ( im większy, tym lepiej ). Optymalna ilość to od 60 do 100 drucików, co daje 60% pokrycia optycznego, skutkującego dobrą skuteczność ekranowania w przystępnej cenie.

3. I na końcu tzw. płaszcz, czyli najbardziej zewnętrzna powłoka zapewniająca chronę całej konstrukcji kabla koncentrycznego przed uszkodzeniami mechanicznymi. Grubość płaszcza w kablu musi być na tyle duża, żeby stanowił dobrą ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi i jednocześnie na tyle mała, by był giętki i łatwy do układania. Musi również chronić przez szkodliwym promieniowaniem widma słonecznego ( UV ). Często się zdarza potrzeba dodatkowej ochrony, kiedy musimy położyć kabel w ziemi lub jakimś innym szczególnie niekorzystnym dla przewodów środowisku.

Tu dobrym wyborem będzie na przykład, kabel klasy Satlan S6 BEFCU miedź, żelowany

Gwoli uzupełnienia: w kablach wyższej klasy na ekran nie stosuje się jedynie folii aluminiowej - zewnętrzna warstwa ekranująca posiada dodatkowy oplot w postaci siatki wykonanej z dużej ilości żył ze stopów aluminium (w przypadku najlepszych kabli materiałem ekranującym jest oczywiście miedź ! ).

W zależności od zastosowanego materiału ekranu różna jest efektywność ekranowania. Parametr ten określa, jak skutecznie tłumiony jest zewnętrzny sygnał zakłócający. Ogólnie przyjmuje się, że do celów transmisji cyfrowej parametr ten powinien być większy niż 90dB dla częstotliwości w paśmie 30-1750 MHz. Uwaga ! niektórzy producenci umieszczają w nazwie swoich kabli symbol 90dB - nie zawsze oznacza to, że tłumienność taka zachowana jest w całym paśmie, radzimy zatem dokładnie sprawdzić charakterystykę.

Na koniec należy dodać, że bardzo istotne znaczenie ma fakt, gdzie i przez kogo kabel jest produkowany. Radzimy jednak zaufać renomowanym Producentom, jako że kabel powinien być wytwarzany w nowoczesnych fabrykach z zastosowaniem najnowszych linii produkcyjnych bez udziału czynnika ludzkiego. Zapewnia to tzw. ciągłość i powtarzalność we wszystkich partiach produktu, co jest niezbędnym warunkiem poddania przewodu kontroli jakości, która z kolei jest podstawą wszelkiego rodzaju homologacji i certfikacji, zapewniającej najwyższą możliwą jakość w rozsądnej cenie

pełny wybór przewodów SAT: tutaj