El Greco (1541-1614)      

Galeria obrazów Życiorys El Greco

El Greco nie należał do żadnej "szkoły malarskiej" (w sensie grupy powiązanych artystów tworzących w w podobnym stylu) aczkolwiek reprezentuje kierunek manieryzmu (w którym nie jest osamotniony), polegający w II połowie XVI wieku na upiększaniu postaci poprzez wydłużenie i na zerwaniu z pełnym realizmem. El Greco imponuje koloryzmem i sposobem kładzenia pędzla zapożyczonym zapewne od Tycjana, u którego krótko terminował. Ukształtował się pod wpływem kreteńskiej kultury bizantyjskiej i związanej z nią ikonografii. W mniejszej mierze podlegał kulturze zachodniej reprezentowanej przez malarstwo włoskie. Interesował się filozofią, a szczególnie zajmował się architekturą o której napisał 5-tomowy traktat (nieopublikowany-znaleziony w spuściźnie pośmiertnej). Ze względu na ówczesny trend i uwarunkowania ekonomiczne (zamówienia dzieł) związany był głównie z malarstwem religijnym na potrzeby kościoła (realizował zlecenia nie tylko na obrazy lecz i budowę ołtarzy), chociaż również portretował ludzi zamożnych. W Hiszpanii jako cudzoziemcowi nie żyło mu się łatwo, tym bardziej że podkreślał swoje greckie pochodzenie. Początkowo w kontaktach używał języka włoskiego, potem z potrzeby nauczył sie hiszpańskiego. Pochodził z rodziny prawosławnej, ale przeszedł na katolicyzm. Często miewał problemy z zaniżonymi honorariami (wszczynał wtedy procesy sądowe) czy odrzuconymi dziełami (np. nie przyjete przez Filipa II "Męczeństwo św.Maurycego" przeznaczone do bazyliki w Escorialu). Zdarzało się, ze płacono mu więcej za ramy obrazu, niż za sam obraz. Działająca wówczas inkwizycja miała czasem zastrzezenia do jego dzieł. Pod koniec życia miał duże problemy finansowe np. z utrzymaniem 24 pokojowego mieszkania dzierżawionego od markiza de Villena (przez lata nie miał pieniędzy na czynsz), w którym była biblioteka, kosztorysy, szkice obrazów oraz tylko 8 krzeseł, 2 kandelabry i jedna fajerka na węgiel. Na starość z bielizny osobistej posiadał jedynie 3 koszule i jedno ubranie na zmianę. Po śmierci sława Dominikosa Theotokopulosa przygasa - nie dopilnowano zachowania jego miejsca pochówku, zaś wnuk zmienia nazwisko z greckiego na hiszpanskie matki. Jedyny syn Jorge Manuel był miernym architektem i nieutalentowanym malarzem, niekiedy pomocnym w pracach ojca. --------------------------- Zastanawiam się, co malowałby w naszym czasie - czy podobnie jak Modiglani (typowy manierysta) koncentrowałby się na pięknie kobiecego ciała ? Prawdopodobnie uważany byłby (w relacji do wielu swoich obrazów) nie tylko za przedstawiciela manieryzmu lecz również ekspresjonizmu.